Ergenlerde Kimlik Oluşumu ve Gelişimi
Ergenlik dönemi birçok psikolog ve pedagog tarafından yakından incelenen ve her bir psikoloğun farklı bakış açıları ile yaklaştıkları bir dönemdir.
Ergenlik dönemi, kişinin hayatında en önemli ve belki de en zor dönemlerden birisidir. Ergenlik dönemi; insanın hayatında dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir. Genel olarak 12-13 yaşlarında başlayan ergenlik dönemi, 20’li yaşlara kadar devam eder. Bu dönemde başta fiziki olmak üzere, ruhsal ve kişilik özellikleri olarak da büyük değişimler bireyi beklemektedir. Bireyler fiziksel değişimlerine bir müddet bocalamanın ardından kolayca adapte olabilmektedirler. Fakat ruhsal gelişimlerinde meydana gelen değişiklikler için aynı şeyi söylemek pek doğru olmaz. Bazı bireyler ergenlik döneminde ruhsal gelişim ve ruhsal değişimleri kolayca atlatırken; bazı bireyler ise bu dönemi zor bir şekilde geçirmekte, bu dönemde derinden etkilenmekte ve yoğun bir bunalım yaşayabilmektedir.
Ergenlik Döneminde Kimlik Oluşumu Süreci Nasıl Gerçekleşir?
Bebeklik ve çocukluk psikolojisi üzerine önemli tezleri olan psikologlardan biri Freud için de ergenlik konusu özel olarak incelenmiş konulardan birisidir. Freud’a göre ergenlik dönemi, içgüdüsel enerjinin yeniden genital bölgede harekete geçtiği bir dönemdir. Freud, çocukluk psikolojisini incelerken uzun uzun anlattığı ve bu süreçte kurulmuş olan id, ego ve süper ego dengesinin; ergenlik döneminde yeniden bozulduğunu söylemektedir. Çünkü cinsel dürtüler gencin çocukluk döneminde yaşadığı çatışmaları tekrardan yaşamasını sağlamaktadır. Fakat ergenlik döneminin çocukluk döneminden farkı; yaşanan çatışmaların sonucunda romantik ilişki arayışı aile içinde değil aile dışında olmaktadır. Genel anlamda ergenlik döneminden ve yarattığı çatışma ve değişimlerden kısaca bahsettik. Ergenlik dönemi kişinin kimlik oluşumunun da gerçekleştiği ve netleştiği bir safha olduğundan, yazımızın devamında ergenlik döneminde kimlik oluşumu sürecine değineceğiz.
Ergenlik döneminde bireyin bedeni hızlı bir şekilde değişmekte ve gelişmektedir.
Bireyin hayatındaki en zor ve en çatışmalı dönemlerinden biri olan ergenlik dönemini başarılı bir şekilde atlatmanın tek yolu kimlik kazanımını sağlamaktır. Kimlik demek, bir kişinin kendine özgü davranış ve düşünce biçimlerinin bütünüdür. Dolayısı ile kimlik demek, bireyi başka bireylerden ayıran farklılıklardır. Bir bireyde kimlik oluşumu süreci ergenlik döneminden önce başlayan bir süreçtir, önceki süreçlerde başarılı sonuçlar alınması ergenlik dönemini de kolay ve rahat geçirmenin en önemli koşullarındandır. Başarılı bir kimlik oluşturma süreci yetişkin kimliğine geçişi de kolaylaştıracak olan başlıca adımdır. Bedeni kısa bir süre içerisinde değişen ve yetişkin görünümü almaya başlayan ergen bir birey, artık çocukluk safhasından çıktığını ve çocuk gibi davranamayacağını anlar. Bunun üzerine ‘Ben Kimim?’ ‘Yaşamdaki amaçlarım neler olmalı?’ gibi sorular sorarak kendini sorgulamaya ve anlamaya başlar. Bu sorgulama aynı zamanda geleceğe yönelik kararlar almaya ve benliği oluşturmaya da yardımcı olmaktadır. Ergen birey, dâhil olacağı toplum içerisinde, kendi seçtiği ideolojiye uygun bir rol bulursa kimliğini kazanmış olacaktır. Bunu başaramayan ergen bir bireyde ise kimlik krizi devam etmektedir. Kimlik krizini çözüme ulaştırma adına pek çok deneme yapılacaktır. Fakat bu denemeler sonucunda da kriz çözülemezse, ergen birey kimlik kargaşasına düşebilir. Bu durum olumsuz bir kimlik gelişmesinin de başlıca adımıdır.
